Паводле: Людміла Іванова. З гісторыі Менскага кальвінскага збору //Спадчына, 2003, № 1.

Полная версия публикации

Паводле: Аляксандр Кандратовіч . Уплыў Рэфармацыі на развіццё гандлю ў Беларусі //Спадчына, 2003, № 1.

Полная версия публикации

У час, калі ва Ўсходняй Еўропе пачаўся працэс фармаваньня сучасных этнічных культураў, Летува й Беларусь амаль страцілі нацыянальна сьвядомаю шляхту й месьцічаў – патэнцыйную эліту гэтага працэсу, таму што яна пачала атаясамляць сябе з Польшай. Адной з гістарычных прычынаў гэтага працэсу былі “уцёкі мазгоў” з краіны ў другой палове XVII стагодзьдзя. “Уцёкі мазгоў” зь ВКЛ мелі шэраг прычынаў. Сярод іх быў і посьпех Контррэфармацыі і супрацоўніцтва (“здрада”) пратэстанцкай шляхты са Швэцыяй. Мой артыкул – першая спроба прааналізаваць гэтую зьяву.

Полная версия публикации

Збаровыя бібліятэкі фармаваліся ў асноўным за кошт падараванняў пратэстанцкай шляхты. Кожны збор мусіў мець абавязковы кнігазбор. У 1617 г. Віленскі сінод даручыў суперінтэндантам інспектаваць бібліятэкі міністраў (пратэстанцкіх святароў) - каб святары, якія не ведалі латыні, не карысталіся кнігамі каталіцкімі й арыянскімі. Пры кожным зборы павінны быць кальвінісцкія кнігі - Брэсцкая Біблія 1563 г., «Новы Тастамэнт», «Катэхізіс» Паўла Гілоўскага, творы Рыгора з Жарнаўца і Крыштафа Краіньскага[1].

Полная версия публикации

Адраджэнне і Рэфармацыя. Адраджэнне як радыкальная перабудова еўрапейскай культуры і свядомасці істотна закранула Вялікае Княства Літоўскае і ў прыватнасці Беларусь. Яно было абумоўлена крызісам традыцыйнага, сярэднявечна-феадальнага грамадства, якаснымі зменамі ў эканамічным і сацыяльна-палітычным стане краін, развіццём гарадоў, зараджэннем элементаў буржуазных дачыненняў, фармаваннем нацыянальных дзяржаваў, секулярызацыяй грамадскага і духоўнага жыцця і г. д. Аплотам новай культуры становяцца гарады, а таксама двары і маёнткі адукаваных свецкіх і духоўных феадалаў (у ВКЛ - Радзівілаў, Алелькавічаў, Хадкевічаў, Кішкаў, Глябовічаў, Заслаўскіх, Гедройцаў і інш.), а яе выразнікамі - прадстаўнікі інтэлігенцыі, якая нараджалася: пісьменнікі, настаўнікі, кнігавыдаўцы, мастакі, вучоныя, высокаадукаваныя святары, дзяржаўнае чынавенства і інш. У іх асяродку фармуецца адметны ад традыцыйна сярэднявечнага рэнесансава-гуманістычны светапогляд, які адлюстроўваў істотныя змены ў стаўленні да Бога, свету, прыроды, грамадства, царквы, чалавека і г. д. У перыяд Адраджэння адбываецца інтэнсіўнае станаўленне нацыянальнай свядомасці і на гэтым грунце - нацыянальнай культуры і мовы(1).

Полная версия публикации

Эпоха Рэфармацыі, XVI стагоддзе, з’яўляецца адным з ключавых перыядаў сусветнай гісторыі. Шырокі рух за пераўтварэнне хрысціянскай царквы, яе духовасці, дактрынаў і практыкаў у адпаведнасці з Бібліяй ахапіў усю Еўропу і сур’ёзна паўплываў на культурнае, палітычнае, эканамічнае жыццё грамадства, даючы пачатак Новаму Часу.

Полная версия публикации

Адной з важнейшых падзеяў эўрапейскай, у тым ліку і беларускай, гісторыі стала Рэфармацыя. Рэфармацыя - гэта шырокі грамадзкі рух, разнастайны з пункту гледжаньня прапанаваных ідэяў і праграм, а таксама сацыяльнай базы, накіраваны на аднаўленьне (рэфармацыю) хрысьціянскіх практык і дактрыны. Яна зьяўляецца як пэўным працягам Адраджэньня, пераводам яго на новы ўзровень, так і адмаўленьнем некаторых ягоных тэндэнцый.

Полная версия публикации

Той факт, што архітэктурная спадчына Беларусі ў значнай ступені страчана, аб’ектыўны і добра вядомы. Асабліва трагічны лёс напаткаў манументальнае сакральнае храмабудаўніцтва. У ХVІ-ХVІІІ стст. на беларускіх землях, у межах дзяржаўных утварэнняў Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, суіснавалі чатыры хрысціянскія канфесіі: праваслаўе, каталіцызм, пратэстантызм і уніяцтва. Кожная з іх зрабіла свой значны ўнёсак у скарбонку культуры Беларусі, але ж і кожная з іх у пэўны час пацярпела ад клерыкальнай варожасці, дзяржаўнага ўціску, атэістычных пераследаў, якія змялі з твару зямлі і з гістарычнай памяці шмат каштоўных духоўных і матэрыяльных набыткаў. Адным з іх можна лічыць пратэстанцкае храмабудаўніцтва ХVІ-ХVІІ стст.

Полная версия публикации

ИСТОЧНИК: Статюк Иван. Оборона Белоруссии. 1941. М.: издательский центр "Экспринт", 2006. - 42 с.

КРАТКОЕ ОПИСАНИЕ: Белоруссия в числе первых советских республик подверглась нападению врага и стала ареной величайших сражений. По ее территории на минско-смоленском направлении наступала самая мощная группировка немецкой армии, которая наносила главный стратегический удар на Москву.

Полная версия публикации

ИСТОЧНИК: Статюк Иван. Оборона Западной Украины. 1941. М.: издательский центр "Экспринт", 2006. - 44 с.

КРАТКОЕ ОПИСАНИЕ: Согласно плану "Барбаросса" перед войсками Киевского особого военного округа развернулись главные силы немецкой группы армий "Юг". 22 июня 1941 года в 4 часа утра вражеская авиация нанесла массированные удары по важнейшим объектам и населенным пунктам Западной Украины. Первые налеты артиллерии противника явились полной неожиданностью для соединений, находившихся вблизи государственной границы СССР.

Полная версия публикации