З вышыні сённяшняга дня відавочна, што для народаў былога Савецкага Саюза ўвогуле і для беларусаў у прыватнасці гады савецкай улады былі не толькі часам дасягнення ўсеагульнай адукаванасці і засваення набыткаў тэхнічнай цывілізацыі, але таксама і часам разрыву гістарычнай памяці, духоўнай сувязі з мінулымі пакаленнямі. Адна з прычын — выразная „дэперсанізацыя" гісторыі, якую інтэрпрэтавалі як сферу дзейнасці безасабовых „народных масаў", класаў і сацыяльных групаў. Стан масавай свядомасці ў значнай ступені вызначаўся ідэалагічным клішэ — сапраўдная гісторыя пачалася ў 1917 г. Дзвюма найбольш яркімі падзеямі, што трывала перакрывалі ўсе ніжэйшыя пласты, былі часткова грамадзянская вайна 1918—20 г. і асабліва вайна 1941—45 г...

Полная версия публикации

Мемуарная літаратура сама па сабе не з'яўляецца аб'ектыўнаю крыніцай гістарычных доследаў і не можа даць поўнае праўды пра з'яву або краіну, бо ў ёй пераважаюць суб'ектыўныя ацэнкі. Тым не менш, паколькі гэтыя ацэнкі тычацца тэрыторыяў, з якіх паходзяць самі аўтары, і тамтэйшых людзей, — яны бясспрэчна служаць сведчаннем эпохі і адлюстроўваюць рэальныя малюнкі жыцця...

Полная версия публикации

Украіна ў сінтэтычных даследаваннях гісторыі, якiя пачалі з'яўляцца яшчэ ў ХIХ ст. (Д.Бантыш-Каменскі, М.Маркевіч), разглядалася звычайна як «Малая Русь» і ўпiсвалася ў кантэкст агульнарасійскай гісторыі. Якасна новы этап развіцця ўкраінскай гістарыяграфіі звязаны з творчасцю Міхайла Грушэўскага, гістарычная схема якога сталася не толькі значным унёскам у навуку, але і ідэалагічнай асновай украінскага нацыянальнага руху...

Полная версия публикации

Агульная колькасць ранніх славянскіх рукапісаў, датаваных часам да 1100 г., у цэлым невялікая, і кожная з іх даўно заслугоўвае ўсебаковага вывучэння. Пакуль што такі гонар мелі зусім нямногія помнікі, а са знойдзеных на гістарычнай тэрыторыі Беларусі — толькі Супрасльскі рукапіс1 . Тураўскае евангелле, вядомае як спіс ХI ст., ужо хутка пасля яго адкрыцця не раз прыцягвала да сябе ўвагу розных даследчыкаў. Што да мастацкага аблічча кнігі, то наконт яго выказваліся надзвычай рэдка і невыразна 2. Прычынай была фрагментарная захаванасць кнігі, аформленай даволі сціпла, як, зрэшты, і іншыя сучасныя ёй славянскія кодэксы...

Полная версия публикации

Беларускае мастацтва мае багатую гісторыю. Яго вытокі звязаны з першабытным грамадствам, эпохай палеаліту. Чалавек гэтага часу займаўся паляваннем, збіральніцтвам, выкарыстоўвал каменныя і касцяныя прылады працы. Да часу сярэдняга палеаліту адносіцца пачатак здабывання агню, новыя, больш дасканалыя спосабы апрацоўкі каменю. Разнастайнымі становяцца прылады працы, - скрабкі, ручныя рубілы, - што было значным крокам у прагрэсіўным развіцці чалавека. Важным працэсам гэтага перыяду з'явіўся пераход ад першабытнага стада да роду і завяршэння фарміравання чалавека сучаснага выгляду - краманьенца...

Полная версия публикации

За часы свайго iснавання беларускi народ ствары· выдатную i самабытную спадчыну. Архiтэктура,якой i прысвячаецца дадзеная работа,з'я·ляецца яе саста·ной часткай i займае сярод помнiка· матэрыяльнай i духо·най культуры асобнае месца.Чаму? Менавiта · архiтэктуры больш чым у якой iншай сферы чалавечай дзейнасцi адлюстравана ·ся гiсторыя чалавецтва:не толькi яго iдэалогiя,сацыяльна-палiтычнае жыцце,але i эканамiчнае развiцце грамадства.Тут дарэчы,я лiчу можна прыгадаць словы Вiктара Гюго: "з самага пачатку стварэння свету i да канца 16 ст. хрысцiянскай эры дойлiдства было вялiзнай кнiгай чалавецтва,асно·най формулай,што вызначала чалавека на ·сiх узро·нях яго развiцця"...

Полная версия публикации

Архітэктура – з’ява даволі складаная. Будынкі служаць для практычнага выкарыстання і ў той жа час з’яўляюцца творамі мастацтва. Уяўленне пра архітэктуру, пра яе ролю ў жыцці грамадства даволі разнастайныя. Адны склонны надаваць вялікую значнасць практычнаму боку архітэктуры, а другія – яе спецыфіке як асабліваму віду мастацтва. Адсюль і розныя азначэнні архітэктуры...

Полная версия публикации

У манументальным культавым дойлідстве 15—18 ст. найбольш яскрава і паслядоўна выявіліся самабытныя архітэктрна-мастацкія характарыстыкі беларускай готыкі, рэнесансу і барока, абумоўленыя спалучэннем традыцый мясцовага будаўніцтва з заходнееўрапейскімі сацыяльна-палітычнымі і культурнымі ўплывамі...

Полная версия публикации

За часы свайго iснавання беларускi народ стварыў выдатную i самабытную спадчыну. Архiтэктура, якой i прысвячаецца дадзеная работа, з’яўляецца яе састаўной часткай i займае сярод помнiкаў матэрыяльнай i духоўнай культуры асобнае месца. Чаму? Менавiта ў архiтэктуры больш чым у якой iншай сферы чалавечай дзейнасцi адлюстравана ўся гiсторыя чалавецтванне толькi яго iдэалогiя, сацыяльна-палiтычнае жыцце, але i эканамiчнае развiцце грамадства...

Полная версия публикации

Я живу на окраине Минска в так называемом "черном" районе. Каждое утро из окна своей кухни я могу наблюдать одну и ту же картину: трое мужиков среднего возраста судорожно - спешат на работу - распивают "чернила" прямо из горла. Вечером, когда я возвращаюсь домой, за окном юное поколение расслабляется пивом и водкой. О том, что они курят, можно только догадываться. Впрочем, давно пора было бы привыкнуть...

Полная версия публикации