Сярод іншых гарадоў Беларусі Слуцак мае адзін з самых паэтычных і загадкавых гэрбаў - срэбны крылаты конь (Пэгас) на блакітным полі, накрыты чырвонай гунькай, на якой над княжацкай каронай разьмешчана манаграма. Выяву гарадзкога гэрбу Слуцку з розных гістарычных крыніцаў узнавіў вядомы спэцыяліст па геральдыцы Анатоль Цітоў, які прысьвяціў гэтай тэме асобны артыкул, зьмешчаны ў пятым нумары "Спадчыны" летась. У ім шмат цікавага і слушнага, аднак... Вось якую гіпотэзу, зьвязаную з "вытворчай сымболікай", прапануе дасьледчык пра паходжаньне гэтага гэрбу. Спасылаючыся на інфармацыю А. Грыцкевіча, што ў 1661 - 1801 гг. у Слуцку "найбольшая колькасьць рамесьнікаў была занята ў гарбарстве (40 - 50%, а паводле дадзеаных 1737 і 1765 гг. нават крыху болей за 50 %).

Полная версия публикации

Ян Абрамовіч (? -- 1602), ваявода смаленскі, гэрбу Ястраб. Пра ягоную маладосьць і сям'ю мы маем ня шмат зьвестак. Абрамовіч быў выхаваны пры двары князя Мікалая Радзівіла Рудога, віленскага ваяводы, і ўсё жыцьцё быў зьвязаны з гэтым родам. Разам з Радзівілам браў удзел у вайсковых выправах на Маскву. Гэтае сяброўства пэўна грунтавалася на веравызнаньні. Абрамовіч разам з Радзівіламі быў адным з галоўных лідараў кальвінства ў Беларусі. Першыя зьвесткі, вядомыя з крыніцаў, кажуць, што Абрамовіч займаў з пратэкцыі Радзівіла, пасады лідзкага старосты, войскага й віленскага намесьніка ў 1580 г. На гэтай пасадзе ён уразіў біскупа Юрая Радзівіла, калі "стаўленьнікам герытыкоў будучы, ягонай біскупскай уладзе не супраціўляўся". Дзякуючы Радзівілаўскай падтрымцы прасоўваўся ўсё вышэй у сваёй кар'еры: атрымаў вэндэнскае староства; пасьля 1590 г. кіраўніцтва дэрпцкае, да 1596 г.; у 1593 г. становіцца ваяводам менскім; 1596 г. ваяводам смаленскім.

Полная версия публикации

Знaкaмiты pacейcкi фiлёзaф Бяpдзяeў пicaў нeкaлi, штo гicтopык - гэтa пpapoк, якi глядзiць нaзaд. Aдкpывaючы кaнкpэтныя гістapычныя фaкты, ён yзнaўляе пepaд нaмi pэaльнyю кapцiнy мiнyлaгa. Пpapoкaм, якi rлядзiць нaпepaд, мoжнa былo б тaды нaзвaць фiлёзaфа, якi нaм мaлюe кapцiнy бyдyчaгa, aлe кapцiнy, нaaдвapoт, iдэaльнyю, выкaнaнyю пepaвaжнa ў aгyльныx, aбcтpaктныx pыcax. Icьцiнa, aднaк, icнye тoлькi ў aдзiнcтвe iдэaльнaгa i pэaльнaгa, aгyльнага i acобнага, i фiлёзaф з гicтopыкам тaмy заканамерна ўзaeмaдaпaўняюць aдзін дpyгoгa.

Полная версия публикации

Самая важная праблема - гэта эфэктыўнасьць сьветапогляду: які сьветапогляд лепшы і ў якой ступені ён уплывае на жыцьцё асобных людзей і на жыцьцё грамадзтва ў цэлым. Другое пытаньне, важнае для нас, для пратэстантаў: ці можам мы, эвангельскія хрысьціяне, сёньня зрабіць унёсак у разьвіцьцё нашай культуры, у разьвіцьцё дзяржаўнасьці, у разьвіцьцё этыкі. Мы зьвяртаемся ў мінулае, у XVI стагодзьдзе дзеля таго, каб знайсьці якія-небудзь аспэкты гэтай культуры і, магчыма, перанесьці іх у наш час.

Полная версия публикации

Эпоха Рэфармацыі, XVI стагодзьдзе, зьяўляецца адным з ключавых пэрыядаў сусьветнай гісторыі. Нямецкі філёзаф Гегель назваў Рэфармацыю сэнсам гісторыі Новага Часу. Сапраўды, калі мы паглядзім на вытокі сёньняшняй заходняй цывілізацыі, мы ўбачым, што менавіта Рэфармацыя заклала асновы ўсяго, без чаго зараз немагчыма ўявіць жыцьцё чалавецтва. На жаль, у часы панаваньня камуністычнай ідэалёгіі, а можа і раней, як у звычайных людзей, так і ў навукоўцаў склалася мноства стэрэатыпаў пра Рэфармацыю, якія ня толькі не дапамагаюць зразумець гэтую зьяву, але часта вельмі істотна скажаюць яе сутнасьць. На Рэфармацыю глядзяць або як на бунт супраць царквы, каб вызваліцца з-пад рэлігійнага кантроля, або як на нейкую сацыяльную зьяву, якая абумоўленая палітычнымі ці эканамічнымі інтарэсамі буржуазіі і некаторых правіцеляў, каторыя прагнулі "таннай царквы", "падпарадкаванай сабе царквы", "царкоўных земляў" і г.д.

Полная версия публикации

Для прапаганды рэфармацыйных ідэяў у 1553 г. пры падтрымцы Радзівіла Чорнага была заснаваная першая на тэрыторыі Беларусі друкарня, якая была таксама першай рэфармацыйнай друкарняй у землях ВКЛ. У Берасьці працавалі запрошаныя Радзівілам з Польшчы друкары Бярнар Ваявудка (1553-1554), Станіслаў Мурмеліюс (1558-1561?) і таленавіты паэт, перакладчык і кампазітар Цыпрыян Базылік (1562-1570).

Полная версия публикации

Паводле Lukaszewicz J. Dzieje kosciolow wyznania helweckiego w Litwie. T. 1-2. Poznan, 1842.

Полная версия публикации

Самая важная проблема вообще - это эффективность мировоззрения: какое мировоззрение лучше и в какой мере оно влияет на жизнь отдельных людей и на жизнь общества в целом. Второй вопрос, который важен для нас, для протестантов: можем ли мы, евангельские христиане, сегодня внести вклад в развитие нашей культуры, в развитие государственности, в развитие этики. Мы обращаемся в прошлое, в XVI век для того, чтобы найти какие-то аспекты этой культуры и, возможно, перенести их в наше время.

Полная версия публикации

На XYI ст. прыпадае "залаты век" у Еўропе. І не столькі таму, што над ёй праліўся "залаты дождж" пасля вялікіх геаграфічных адкрыццяў. Слова (згода, пагадненне, кампраміс, узаемаразуменне і узаемапавага) тады брала верх над Сілай. Пераважала рэлігійная талерантнасць. Там, дзе рэлігійны плюралізм быў мацнейшым, рэфармацыйны рух прыводзіў да дамінацыі пратэстантызму. Мадэрнізаванае хрысціянства замацавалася на поўначы Еўропы, у тым ліку Галандыі і Англіі, якія сталі лідэрамі эканамічнага развіцця.

Полная версия публикации

Залаты Век, XVI ст.- гэта ўздым у розных сфэрах жыцьця грамадзтва, гэта стагодзьдзе, якім мы можам ганарыцца. Наступныя стагодзьдзі - гэта час, у якім даволі рэзка пачынаецца пэрманэнтны крызыс беларускае нацыі, аб якім можна сказаць, што ён не закончыўся і цяпер. Адначасова XVI ст. - гэта стагодзьдзе хрысьціянскай веры. Веры, зьвязанай з Бібліяй. І ня проста стагодзьдзе пратэстанцкай веры. Рэфармацыя - гэта не веравызнаньне, гэта ня нейкая канфэсія. Рэфармацыя - гэта ідэя, ідэя вяртаньня да першапачатковага хрысьціянства.

Полная версия публикации