Эпоха Рэфармацыі, XVI стагодзьдзе, зьяўляецца адным з ключавых пэрыядаў сусьветнай гісторыі. Нямецкі філёзаф Гегель назваў Рэфармацыю сэнсам гісторыі Новага Часу. Сапраўды, калі мы паглядзім на вытокі сёньняшняй заходняй цывілізацыі, мы ўбачым, што менавіта Рэфармацыя заклала асновы ўсяго, без чаго зараз немагчыма ўявіць жыцьцё чалавецтва. На жаль, у часы панаваньня камуністычнай ідэалёгіі, а можа і раней, як у звычайных людзей, так і ў навукоўцаў склалася мноства стэрэатыпаў пра Рэфармацыю, якія ня толькі не дапамагаюць зразумець гэтую зьяву, але часта вельмі істотна скажаюць яе сутнасьць. На Рэфармацыю глядзяць або як на бунт супраць царквы, каб вызваліцца з-пад рэлігійнага кантроля, або як на нейкую сацыяльную зьяву, якая абумоўленая палітычнымі ці эканамічнымі інтарэсамі буржуазіі і некаторых правіцеляў, каторыя прагнулі "таннай царквы", "падпарадкаванай сабе царквы", "царкоўных земляў" і г.д.

Полная версия публикации

Для прапаганды рэфармацыйных ідэяў у 1553 г. пры падтрымцы Радзівіла Чорнага была заснаваная першая на тэрыторыі Беларусі друкарня, якая была таксама першай рэфармацыйнай друкарняй у землях ВКЛ. У Берасьці працавалі запрошаныя Радзівілам з Польшчы друкары Бярнар Ваявудка (1553-1554), Станіслаў Мурмеліюс (1558-1561?) і таленавіты паэт, перакладчык і кампазітар Цыпрыян Базылік (1562-1570).

Полная версия публикации

Паводле Lukaszewicz J. Dzieje kosciolow wyznania helweckiego w Litwie. T. 1-2. Poznan, 1842.

Полная версия публикации

Самая важная проблема вообще - это эффективность мировоззрения: какое мировоззрение лучше и в какой мере оно влияет на жизнь отдельных людей и на жизнь общества в целом. Второй вопрос, который важен для нас, для протестантов: можем ли мы, евангельские христиане, сегодня внести вклад в развитие нашей культуры, в развитие государственности, в развитие этики. Мы обращаемся в прошлое, в XVI век для того, чтобы найти какие-то аспекты этой культуры и, возможно, перенести их в наше время.

Полная версия публикации

На XYI ст. прыпадае "залаты век" у Еўропе. І не столькі таму, што над ёй праліўся "залаты дождж" пасля вялікіх геаграфічных адкрыццяў. Слова (згода, пагадненне, кампраміс, узаемаразуменне і узаемапавага) тады брала верх над Сілай. Пераважала рэлігійная талерантнасць. Там, дзе рэлігійны плюралізм быў мацнейшым, рэфармацыйны рух прыводзіў да дамінацыі пратэстантызму. Мадэрнізаванае хрысціянства замацавалася на поўначы Еўропы, у тым ліку Галандыі і Англіі, якія сталі лідэрамі эканамічнага развіцця.

Полная версия публикации

Залаты Век, XVI ст.- гэта ўздым у розных сфэрах жыцьця грамадзтва, гэта стагодзьдзе, якім мы можам ганарыцца. Наступныя стагодзьдзі - гэта час, у якім даволі рэзка пачынаецца пэрманэнтны крызыс беларускае нацыі, аб якім можна сказаць, што ён не закончыўся і цяпер. Адначасова XVI ст. - гэта стагодзьдзе хрысьціянскай веры. Веры, зьвязанай з Бібліяй. І ня проста стагодзьдзе пратэстанцкай веры. Рэфармацыя - гэта не веравызнаньне, гэта ня нейкая канфэсія. Рэфармацыя - гэта ідэя, ідэя вяртаньня да першапачатковага хрысьціянства.

Полная версия публикации

Гісторыя развіцця беларускай мовы мае неаднародны характар. Так, на працягу існавання беларуская мова мела як перыяды хуткага развіцця, так і доўгага заняпаду. Вытокі беларускай мовы сягаюць у Х-ХІІІ ст.

Полная версия публикации

Васіль Цяпінскі нарадзіўся напрыканцы 30-х гг. XVI ст. у сям'і небагатага шляхціца Мікалая Цяпінскага і яго жонкі Матроны ў іхным родавым маёнтку Цяпін. Вёску Цяпін і сёньня можна бяз цяжкасьці знайсьці побач з шашой Лепель-Ворша за 22 км. ад Лепеля і за 8 км. ад Чашнікаў. Калі збочыць з шашы і праехаць блізу аднаго кілямэтра ў напрамку да Цяпіна, то зьлева можна ўбачыць месца, дзе стаяў дом Цяпінскіх, і "панскі гасьцінец", што вядзе да яго (насыпаную дарогу ХVI ст.). Акрамя гэтага, проста за 10 мэтраў ад вясковай дарогі - руіны кальвінскага збору XVI ст. Каму ён толькі не належыў за ўсю сваю гісторыю! Але ня здолеў перажыць усіх забурэньняў гісторыі, і зь цягам часу разваліўся.

Полная версия публикации

Перад тым, як разглядаць умовы ўзнікнення і развіцця Рэнесанса на Беларусі, неабходна звярнуць увагу на папярэдні храналагічны перыяд, які ахоплівае сярэдзіну XIII - першую палову XVI стст .

Полная версия публикации

Перыяд Рэфармацыі быў часам культурнага росквіту Беларусі. Рэфармацыйны рух актывізаваў усе сферы грамадскага жыцця - эканамічную, сацыяльна-палітычную, ідэалагічную і духоўную. У першую чаргу ён паўплываў на фарміраванне духоўнай культуры грамадства, у тым ліку і палітыка-прававой. У гэты перыяд актыўна фарміруецца інтэлектуальная эліта грамадства - кола мысліцеляў, дзяржаўных i культурных дзеячоў высокага ўзроўню.

Полная версия публикации